بعد از حکم قطعی چه باید کرد(+ترفند❤️)

بعد از حکم قطعی چه باید کرد ؟ از سوال‌های شایعی است که اگر دانش حقوقی کافی در این زمینه نداشته باشید نمی‌توانید جواب آن را پیدا کنید. پس به همین دلیل شما می‌بایست حتماً از یک وکیل پایه یک دادگستری در این زمینه سوال کنید یا مقاله ما را تا آخر بخوانید. در این مقاله تمام اقداماتی را که بعد از قطعیت یافتن حکم در مرحله تجدید نظر می‌بایست صورت بگیرد برای شما شرح داده شده است. پس حتماً مقاله ما را پیگیری کنید و در صورتی که به فهم مسئله شما کمک کرد حتما آن را برای دوستانتان در شبکه‌های اجتماعی نیز به اشتراک بگذارید. 

بعد از اینکه رای شما از دادگاه بدوی یا نخستین صادر شد و پرونده شما با با تمام محتویات آن وارد مرحله تجدید نظرخواهی شده تا در این مرحله نیز بار دیگر پرونده شما مورد ارزیابی و قضاوت مجدد قرار بگیرد. نکته ظریفی که باید به آن دقت کنید این است که در این مرحله بسته به اینکه رای صادر قابلیت فرجام خواهی و یا اعاده دادرسی و همچنین اعتراض ثالث را داشته باشد متفاوت است و شما باید  قدامات متفاوتی را انجام دهید .البته قبل از اینکه تفاوت آنها را برای شما بیان کنیم باید کمی در خصوص مرحله بدوی و تجدید نظر صحبت کنیم.

مراحل بعد از صدور حکم قطعی

بعد از اینکه حکم قطعی از مرحله تجدید نظر صادر می‌شود اگر پرونده شما قابلیت فرجام‌خواهی داشته باشد شما به عنوان ذینفع می‌بایست نسبت به آن اعتراض کنید معمولاً در پایان رای صادر شده از زادگاه  قابلیت اعتراض به آن را چه در موارد اعاده دادرسی چه در مرحله فرجام خواهی ذکر می‌کند پس شما از این طریق می‌توانید بفهمید که اقدام بعدی که باید انجام دهید چه موردی است. 

مرحله بدوی یا نخستین به مرحله‌ای گفته می‌شود که پرونده شما نخستین بار در آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. و معمولاً یک قاضی به پرونده شما رسیدگی می‌کند که یا رئیس دادگاه می‌باشد و یا دادرس علی البدل ان شعبه . به طور کلی در مرحله بدوی وحدت قاضی حکمفرما است. بعد از صدور حکم در مرحله نخستین پرونده وارد مرحله تجدید نظرخواهی می‌شود تا دوباره پرونده شما مورد ارزیابی قرار بگیرد اما با قضاتی متفاوت و همچنین در این مرحله و هدف قاضی حکمفرما نخواهد بود و معمولاً دو قاضی به پرونده رسیدگی می‌کنند.

بعد از حکم قطعی چه باید کرد ؟

بعد از حکم قطعی اگر پرونده شما قابلیت تجدید نظر خواهی یا فرجام‌خواهی داشته باشد شما به عنوان ذینفع می‌بایست نسبت به آن اعتراض کنید و اگر قابلیت اعتراض نداشته باشد رای به مرحله اجرا میرسد و از طریق شعبه اجرای حکم اجرا میشود. معمولاً در پایان رای صادر شده از دادگاه  قابلیت اعتراض به آن را چه در موارد اعاده دادرسی چه در مرحله فرجام خواهی ذکر می‌شود. پس شما از این طریق می‌توانید بفهمید که اقدام بعدی که باید انجام دهید چه موردی است. پس در ابتدای امر شما باید به انتهای رای صادره نگاه کنید در انتهای رای صادره قاضی صادر کننده مرجع صالح رسیدگی  به اعتراض , و مهلت اعتراض را که معمولاً ۲۰ روز برای اتباع ایران و دو ماه برای اتباع خارجه  و ساکنین خارج از کشور می‌باشد را بیان نموده است. معمولا در خصوص شکایت از آرا شما می‌بایست به مرجع صادر کننده رای فرجام خواسته دادخواست ارسال نمایید البته در خصوص اعاده دادرسی در امور جزایی ذینفع باید مطابق قانون آیین دادرسی کیفری به دیوان عالی کشور دادخواست ارسال نماید .

در قوانین شکلی از جمله قانون آیین دادرسی مدنی و همچنین قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص طرق شکایت از آرا بعد از قطعیت یافتن آن صحبت به عمل آورده شده است.در برخی از موارد مرجع رسیدگی به برخی از قرارهای قطعی دادسرای عمومی و انقلاب می‌باشد. اما به صورت کلی مرجع رسیدگی به اعتراض بعد از صدور رای و قطعی شدن آن دادگاه تجدید نظر استان و یا دیوان عالی کشور می‌باشد

اصل قطعیت ارا و موارد اعترض به آن

البته باید توجه داشته باشید اصل بر این است که دعوا بعد از مرحله بدوی وارد مرحله تجدید نظرخواهی شده  قطعی می‌شود و به این نوع دعوا دعوای تک مرحله‌ای گفته می‌شود. اما برخی از دعاوی چند مرحله‌ای بوده.و دعوا باید پروسه‌ای چند مرحله‌ای را جهت قطعیت طی نماید.در قانون آیین دادرسی مدنی ایران اصل بر این است که آرای صادره از مرحله نخستین یا بدوی قطعی است مگر اینکه مطابق قانون  آرا قابل تجدید نظر باشد.پس باید اصل را بر قطعیت آرا گذاشت.

همانطور که گفته شد اگر شما بخواهید بدانید که رای شما قطعی است و یا می‌توانید به آن اعتراض کنید باید انتهای رای خود را نگاه کرده و قابلیت تجدید نظرخواهی یا عدم تجدید نظرخواهی آن را در پایین رای مشاهده نمایید. اگر قاضی دادگاه قابلیت اعتراض و مرجع آن را در پایین رای بیان نکند مرتکب تخلف انتظامی شده است. بعد از اینکه رای در مرحله نخستین صادر شد گر رای قابل تجدید نظرخواهی نباشد یک رای قطعی از لحاظ حقوقی محسوب می‌شود و دیگر قابلیت شکایت ندارد. اما چنانچه رای قابل تجدید نظر باشد شما باید به آن اعتراض کنید و رای در مرحله تجدید دوباره مورد بازبینی قرار گرفته این رای که در این مرحله صادر می‌شود قطعی و لازم الاجراست.

ماده 330 آیین دادرسی مدنی

آراء دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور حقوقی قطعی است، مگر در مواردی که طبق قانون قابل درخواست تجدیدنظر باشد.

ماده 331 آیین دادرسی مدنی

احکام زیر قابل درخواست تجدیدنظر می‌باشد:
الف- در دعاوی مالی که خواسته یا ارزش آن از سه میلیون (3/000/000) ریال متجاوز باشد.
ب- کلیه احکام صادره در دعاوی غیرمالی.
ج- حکم راجع به متفرعات دعوا در صورتی که حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر باشد.
تبصره – احکام مستند به اقرار در دادگاه یا مستند به رای یک یا چند نفر کارشناس که طرفین کتبا رای آنان را قاطع دعوا قرار داده باشند قابل درخواست تجدیدنظر نیست مگر در خصوص صلاحیت دادگاه یا قاضی صادر کننده رای.

همانطور که مشاهده کردید در ماده ۳۳۰ قانون آیین دادرسی مدنی قانونگذار اصل را بر قطعیت آرا گذاشته است و در ماده ۳۳۱ مواردی را که قابل تجدید نظر است را بیان کرده است .

در مقاله بعد از حکم قطعی چه باید کرد ا می‌خواهیم تمام مراحلی را که بعد از صدور رای در دادگاه تجدید نظر و قطعیت آن باید انجام شود را برای شما بیان کرده و در خصوص اقداماتی را که می‌بایست جهت اعتراض به آرا از جمله فرجام خواهی یا اعاده دادرسی انجام دهید صحبت کنیم.

مراحل بعد از رای قطعی

بعد از اینکه رای قطعی از دادگاه تجدید نظر صادر شد شما می‌بایست مطابق ماده 330 قانون آیین دادرسی مدنی چنانچه رای صادر شده قابل تجدید نظرخواهی باشد درخواست تجدید نظرخواهی کنید در واقع با دادخواست تجدید نظر خواهی شما دوباره پرونده خود را مورد ارزیابی قضایی قرار داده و مجددا به پرونده شما در دادگاه تجدید نظر استان رسیدگی میشود.

مطابق ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی تجدید نظرخواهی استثنایی بر اصل قطعی بودن آراست و اگر شما تجدید نظرخواهی کنید پرونده شما به مرجع تجدید نظر ارسال خواهد شد.در قانون آیین دادرسی کیفری نیز آرای غیرقطعی کیفری نیز  می‌توانم مورد تجدید نظرخواهی قرار گیرد. 

در قانون و رویه قضایی ما دو طریق شکایت از آرا وجود دارد طریقه اول طرق عادی شکایت از آرا که شامل واخواهی و تجدید نظرخواهی می‌شود. اما طرق فوق العاده آن شامل جام‌خواهی و اعاده دادرسی و اعتراض ثالث می‌شود. تفاوت طرق عادی و فوق العاده این است که در طرق عادی شکایت از آرا همان قاضی قبلی که رای را صادر کرده است به شکایت شما سیدگی می‌کند. اما در طرق فوق العاده معمولاً قاضی دیگری به جز آن قاضی به رای صادر کرده است به شکایت شما رسیدگی میکند. 

پس یار بعد از مرحله تجدید نظر و قطعی شدن رای شما باید سراغ طرق فوق‌العاده شکایت از رای بروید همانطور که گفته شد طرق فوق‌العاده شکایت از رای عبارت از فرجام خواهی و اعاده دادرسی و همچنین اعتراض ثالث .

فرجام خواهی بعد از قطعیت رای 

همانطور که قبلاً طرق شکایت از آرا و اعتراض به آنها را برایتان بیان کردیم آنها را به دو دسته عادی و فوق العاده تقسیم کردیم حال بعد از قطعیت رای در مرحله تجدید نظر اگر رای قابل فرجام خواهی باشد شما باید در دیوان عالی کشور از رای خود فرجام خواهی کنید تا دیوان عالی کشور رای شما را مورد رسیدگی شکلی قرار دهد. در اینجا دیوان عالی کشور بررسی می‌کند که آیا رای شما مطابق قوانین صادر شده است یا خیر.

چنانچه رای شما مطابق قوانین رای شما مطابق قوانین کشور صادر شده باشدآن را تایید می‌کند و به دادگاه صادر کننده رای میفرستد که اصطلاحا به آن ابرام گفته می‌شود. اما چنانچه رای شما مغایر با قوانین باشد آن را نقض خواهد کرد و پرونده را جهت رسیدگی مجدد به شعبه هم عرض میفرستد.

موردی که باید به آن توجه کنید این است که گاهی لازم نیست که رای شما در مرحله تجدید نظر قطعی شود اگر رای شما در مرحله بدوی صادر شود و رای مطابق ماده ۳۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی قطعی باشد نیاز به تجدید نظر خواهی شما نیست . و می‌توانید مستقیماً از رای مرحله نخستین یا بدوی فرجام‌خواهی کنید .همچنین در برخی از موارد نیز ممکن است شما قابلیت تجدید نظرخواهی از رای خود را اسقاط کرده باشید در این صورت نیز می‌توانید از همان ابتدا اگر رای ما قابلیت فرجام خواهی داشته باشد فرجام خواهی کنید.

جهت فرجام خواهی نیز شما باید دادخواست خود را به دادگاه صادر کننده رای فرجام خواسته که ممکن است مرحله بدوی یا مرحله تجدید نظرخواهی باشد تقدیم کنید. اگر شما در مرحله نخستین یا بدوی رایتان صادر شده باشد باید دادخواست خود را به همان دادگاه بدوی بدهید و اگر در مرحله تجدید نطر است باید ان را به دادگاه تجدید نظر ارسال کنید و آن دادگاه چه مرحله بدوی و چه تجدید نظر دادخواست شما را به دیوان عالی کشور ارسال خواهد کرد تا مورد رسیدگی و ارزیابی قرار گیرد.

اعاده دادرسی بعد از قطعیت رای 

همانطور که در بخش قبلی به طور مفصل در خصوص فرجام‌خواهی در امور مدنی و امور کیفری صحبت کردیم در این قسمت در خصوص شرایط اعتراض و اعاده دادرسی بعد از قطعی شدن رای برایتان صحبت خواهیم کرد. و بگوییم که بعد از قطعیت رای چه کار باید انجام داد.! البته شما در هر حال نمی‌توانید اعاده دادرسی کنید و تنها زمانی می‌توانید اعاده دادرسی متوسل شوید که یکی از جهات آن در پرونده شما موجود باشد.اعاده دادرسی یکی از راه‌های شکایت به صورت فوق العاده می‌باشد که بعد از قطعیت رای می‌توانید به آن متوسل شوید. دادرسی به معنای اعتراض به حکم قطعی دادگاه در صورت وجود جهات اعاده دادرسی است. 

تفاوتی که اعاده دادرسی با فرجام‌خواهی دارد این است که در فرجام‌خواهی رای دوباره مورد رسیدگی ماهویتی قرار نمی‌گیرد و فقط پرونده از لحاظ شکلی قوانین زمان صدور بررسی می‌شود .اما در اعاده دادرسی پرونده دوباره به همان دادگاه نخستینی که رای را صادر کرده است ارسال می‌شود و در آنجا پرونده با تمام جهات حکمی و موضوعی آن انتقال پیدا کرده  مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. جهات و مواردی که می‌توان به واسطه آن به اعاده دادرسی متوسل شد در ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری و همچنین ماده ۴۲۶ قانون ایین دادرسی مدنی امده است پس به طور کلی شما تنها زمانی می‌توانید اعاده دادرسی کنید که یکی از جهات آن در پرونده شما موجود باشد. 

اعاده دادرسی و مراحل آن

 اگر در پرونده شما یکی از جهات اعاده دادرسی وجود داشته باشد شما می‌توانید بعد از مرحله فرجام خواهی به اعاده دادرسی متوسل شوید مطابق ماده ۴۳۳ قانون ایین دادرسی مدنی شما می‌بایست با ارائه دادخواست خود ظرف ۲۰ روز برای افراد ساکن ایران و ظرف ۶۰ روز برای افراد مقیم یا ساکن خارج از تاریخ ابلاغ رای به دادگاه صادر کننده حکم مورد اعاده دادرسی تقدیم نمایید بعد از اینکه شما دادخواست خود را به این مرجع فرستادید  آن مرجع مکلف است که دادخواست شما را به دادگاهی که حکم قطعی مورد اعاده را صادر کرده است ارسال نماید. 

در خصوص اعاده دادرسی در امور کیفری نیز ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری حاکم است در این خصوص نیز شما باید دادخواست خود را به دیوان عالی کشور ارسال نمایید

در دیوان عالی کشور نیز چنانچه رای که شما از آن درخواست اعاده دادرسی کرده باشید مطابق قوانین تشخیص داده شود رای ابرام می‌شود و به شعبه ارسال کننده رای ارسال خواهد شد و چنانچه اعاده دادرسی مورد قبول قرار گیرد ابتدا قرار قبولی اعاده دادرسی صاد و سپس رای قض می‌شود و پرونده جهت رسیدگی به شعبه هم ارز ارسال خواهد شد. 

البته نیک است بدانید چنانچه رای مطابق ماده ۴۷۷ آیین دادرسی کیفری صادر شده باشد باید درخواست اعاده دادرسی را  به رئیس کل دادگستری بدهیم اما گاهی نیز رئیس قوه قضاییه ای صادره از دادگاه‌های عمومی و انقلاب کشور را خلاف شرع بین تشخیص می‌دهد در این صورت نیز می‌توان از طریق رئیس قوه قضاییه درخواست اعاده دادرسی نمود در این صورت رای در هیئت تشخیص دیوان عالی کشور مورد بررسی و ارزیابی توسط قضات آن قرار می‌گیرد و در صورتی که یکی از جهات نقض در رای وجود داشته باشد غیر را نقض خواهم کرد و جهت رسیدگی اقدام مقتضی صورت میگیرد. .

خلاصه مطلب

در مقاله بعد از حکم قطعی چه باید کرد ؟ در خصوص اقداماتی که شما به عنوان یک ذینفع بعد از قطعیت یافتن حکم در مرحله بدوی یا تجدیدنظر جهت اعتراض به آرا باید انجام بدهید صحبت کردیم و همچنین در خصوص طرق عادی و فوق العاده شکایت از رای صحبت کردیم و مهلت ان جهت اعتراض را برای شما شرح دادیم . بعد از قطعیت رای شما باید قابلیت شکایت از رای را بررسی کنید و سعی کنید توسط یک شخص متخصص یا وکیل از رای صادره شکایت کنید تا بتوانید حق خود را احقاق کنید.