مهریه زن بعد از فوت شوهر (+ قانون جدید مطالبه❤️)

در مقاله مهریه زن بعد از فوت شوهر در مورد شیوه مطالبه مهریه بعد از فوت همسر توضیح داده ایم .وقتی که زن و شوهری با یکدیگر ازدواج می‌کنند با همدیگر محرم می‌شوند. و حقوقی نسبت به یکدیگر دارند که باید ادا شود. از جمله این حقوق‌ها مهریه است که بر عهده مرد قرار می‌گیرد و بعد از مرگ شوهر نیز این مهریه قابل مطالبه است . و زن می‌تواند طی تشریفاتی در دادگاه آن را مطالبه نماید. وقتی که مردی فوت می‌کند میزان مهریه‌ای که در سند ازدواج آنها در شده است یک حق مالی است بر گردن میت باقی می‌ماند.

زن نیز می‌تواند این مقدار مهریه را از طریق دادگاه مطالبه نماید. البته در این صورت باید وراث شخص متوفی را که شامل فرزندان خود می‌باشد و یا گاهی فرزند خواندگان خود طرف دعوا قرار دهد. 

حال که دانسته مهریه زن حتی بعد از مرگ شوهر نیز قابل مطالبه است باید به این سوال پاسخ دهیم که این مهریه از چه منبعی پرداخت می‌شود؟ بله درست حدس زدید از ترکه متوفی! در واقع وقتی شخصی فوت می‌کند اموال منقول و غیرمنقول از او باقی می‌ماند که باید میان وراث او مطابق قوانین ارث در قانون مدنی تقسیم شود.

نحوه مطالبه مهریه زن

زن باید اول از شورای حل اختلاف محل اقامت خود درخواست صدور گواهی انحصار وراثت را بکند و بعد از آن در دادگاه عمومی حقوقی دادخواستی مبنی بر مطالبه مهریه خود به طرفیت کل وراث و به استناد همان گواهی انحصار وراثت بدهد. مهریه یک حق مالی ست که با انعقاد عقد نکاح  زن تعلق می‌گیرد و این حق مالی قابل نقل و انتقال می‌باشد. البته بعد از وصول آن می‌توان آن را انتقال داد .

ولی قبل از وصول آن نمی‌توان آن را به شخص دیگری انتقال داد و زن نمی‌تواند آن را به دیگری منتقل کند. زیرا مهریه قائم به شخص زوجه است. و به سبب عقد ازدواج به او تعلق گرفته است. در قانون مدنی مطابق ماده ۱۰۸۲ این قانون به مجرد وقوع عقد ازدواج زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند آن را از همسر خود مطالبه کند. 

گاهی مرد قبل از اینکه فوت کند مهریه همسر خود را به او در طول زمان پرداخت می‌کند که در این صورت بعد از اینکه مرد فوت کرد.اگر مرد تمام مهریه را پرداخت کرده باشد دیگر زن نمی‌تواند مهریه‌ای را دریافت کند و اگر بخشی از آن را دریافت کرده است فقط بخشی از آن را می‌تواند دریافت کند به طور مثال اگر در زمان حیات مرد مهریه ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی باشد اگر مرد در زمان حیات ۱۰ سکه آن را به زن پرداخت کرده باشد زن بعد از فوت مرد فقط می‌تواند ۱۰۰ سکه آن را دریافت نماید و نسبت به آن ۱۰ سکه مرد بری الذمه میشود. 

در ادامه مقاله در خصوص مهریه زن و اینکه مهریه چیست و همچنین شرایط مطالبه مهریه زن را برایتان توضیح می‌دهیم تا با آن و احکام آن آشنا شوید.همچنین به این مورد می‌پردازیم که بعد از فوت مرد مهریه را باید با راست پرداخت کنند و یا از اموال مرد پرداخت می‌شود؟ و  مهریه بیش از ۱۱۰سکه بهار آزادی را به چه نحوی می‌توان مطالبه کرد.

تعریف مهریه

یکی از حقوق مالی که به موجب عقد ازدواج بر عهده مرد قرار می‌گیرد تا آن را به زن پرداخت کند بحث مهریه می‌باشد مطابق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به محض انتقاد عقد نکاح من می‌توانم تمام مهریه را مطالبه نماید و هر تصرفی را که دوست دارد در آن انجام دهد. مطابق چیزی که در عرف وجود دارد به هنگام عقد ازدواج مرد مقداری مال را که معمولاً سکه بهار آزادی می‌باشد و یا مال دیگری را در سند ازدواج قرار می‌دهد تا پشوانه‌ای برای زندگی زن باشد به این مال که در سند نکاحیه قرار گرفته می‌شود مهریه گفته می‌شود.

حال این مهریه که بر گردن مرد قرار گرفته شده است هم در زمان حیات مرد می‌توان از او مطالبه کرد و هم در زمان بعد از فوت او از ترکه و یا از وراث در صورتی که ترکه را قبول کرده باشند و یا در آن تصرف کرده باشند. همچنین مطابق قانون امور حسبی نیز در صورتی که وراث ترکه را قبول کرده باشند و مطابق حکم دادگاه ترکه بین آنها تقسیم شده باشد و زن در اینجا مهریه خود را از اموال مطالبه نماید هر ورثه به میزان سهم الارث خود باید جوابگوی مهریه زن متوفی باشد.

پس مطابق آنچه که گفته شد مهریه حتی بعد از فوت شوهر نیز قابل مطالبه است. مطابق قانون اجرای احکام مدنی در بحث انواع دیون مهریه یکی از انواع دیونی است که بر سایر دیون برتری دارد و طلب ممتاز حساب می‌شود . حالتی را فرض کنید که مرد فوت کرده است و علاوه بر اینکه باید به همسر خود را بدهد دیگری را نیز دارد در این صورت در هنگام تقسیم اموال به جای مانده یا ماترک متوفی ابتدا باید تمام مهریه زن پرداخت شود و سپس سایر اموال بین طلبکاران تقسیم شود در صورتی که اموال کفاف پرداخت بدهی سایر اشخاص  طلبکارانه داشته باشد دیگر دست طلبکاران به جایی بند نیست . 

باید بدانید که هیچ موردی نمی‌تواند حق زن نسبت به مهریه را ساقط کند بزن در هر حال می‌توانم مهریه خود را مطالبه کند . مواردی مثل عدم نشوز و ناشزه شدن زن –  و همچنین رابطه نامشروع زن با شخص دیگری و یا عدم تمکین او باعث نمی‌شود که مرد از پرداخت مهریه بری شود. بلکه باید چه در زمان حیات که بعد از فوت مهریه زن و تمام و کمال بپردازد.

شرایط مطالبه مهریه زن بعد از فوت مرد

قبلاً بیان کردیم که زن به موجب عقد نکاح مالک مهریه می‌شود که در سند ازدواج آمده است می‌تواند هر زمانی که بخواهد حتی بعد از فوت شوهر خود مهریه را مطالبه نماید و مرد نمی‌تواند آن را پرداخت نکند. و وراث مکلف است که آن را از محل ترکه که اموال به جا مانده از او میباشد پرداخت کند.تا زمانی که مهریه زن از اموال پرداخت نشود و تسویه به اصطلاح حقوقی آن تصفیه نشود. وراث نمی‌توانند حتی با حکم دادگاه ترک را بین خود تقسیم کنند. و در صورتی که ترکه را بدون حکم دادگاه و بدون مجوز بین خود تقسیم کند به نسبت سهم الاث خود جوابگوی ترکه هستند و باید طلب زوجه را از بابت مهریه پرداخت نماید. 

 اما به راستی شرایط مطالبه مهریه زن بعد از فوت شوهر به چه شکل می‌باشد و تکلیف آن چه می‌شود؟

در صورتی که عقد ازدواج صورت گرفته باشد و نزدیکی بین زن و شوهر اتفاق نیفتاده باشد و زن دوشیزه باشد زن تنها می‌تواند نصف مهریه خود را مطالبه نماید و این مختص زمانیست که مرد در قید حیات است  فوت نکرده است. اما اگر مرد فوت کند حتی اگر زن باکره باشد مستحق کل مهریه خواهد بود.  در این مورد مثل زمان حیات من رفتار نمی‌شود در واقع قانونگذار با تصویب این مورد در جهت حمایت از زن که شوهرش فوت می‌کند برآمده است. زن را مستحق کل مهریه دانسته است.

آیا در ازدواج منقطع یا صیغه نیز زن می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند ؟ در خصوص این مورد باید گفت که در واقع مهریه به عنوان یک حق مالی همیشه قابل مطالبه است چه این مهریه ضمن عقد دائم باشد و چه ضمن عقد منقطع یا صیغه. مرد در هر حال می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند. حالتی را فرض کنید که مردی با خانمی عقد ازدواج منقطع برقرار کرده است حال اگر مردود کند گرچه که ازدواج موقت است اما زن می‌تواند کل مهریه را دریافت نماید.

نکته مهمی که باید در خصوص مطالبه مهریه در نظر گرفت این است که ازدواج باید حتماً ثبت شده باشد تا بتوانید آن را از طریق اجرای احکام ثبت مطالبه کنید و در واقع زمانی که ازدواج ثبت نشده باشد سند ازدواج وجود ندارد که لازم الاجرا باشد و بخواهید از طریق اجرای احکام آن را مطالبه نمایید ثبت نکردن ازدواج علاوه بر آثاری که در پی دارد جرم است و مرد به جرم عدم ثبت واقعی نکاحیه مطابق قانون حمایت از خانواده محکوم می‌شود.

مهریه زن دوم بعد از فوت مرد چه میشود ؟

قبلاً نیز گفتیم که یکی از حقوق مالی که مرد باید به زن پرداخت کند بحث مهریه می‌باشد و به مجرد عقد ازدواج مالک مهریه میشود . فرض کنید که مردی دو زن دارد فوت می‌نماید در این صورت زن او اقدام به مطالبه مهریه می‌کند. در این صورت باید بدانید که مهریه هر دو زن باید پرداخت شود و وراث مکلف هستند که از تمام اموال باقیمانده مهریه هر دو زن را پرداخت نمایند و بعد ترکه را بین خود تقسیم نمایند . در خصوص مطالبه  مهریه خانم‌ها هیچ کدام بر یکدیگر برتری نداشته و مهریه هر دو طلب ممتاز حساب می‌شود و هرچی که ترکه مربوط بین آنها و تصاویر تقسیم می‌شود. مثلاً اگر ترکه مرد ۸۰۰ واحد بود ۴۰۰ واحد به زن اولی و ۴۰۰ واحد به زن دومی پرداخت می‌شود و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد.

حتی اگر یکی از زوجه‌ها همسر موقت مرد بود در این صورت نیز باید مهریه او پرداخت شود و زنی که مطابق عقد دائم همسر متوفی است نمیتواند خود را برتر از ان همسر بداند .مطابق قانون مدنی  در عقد موقت یا صیغه تنها ارث وجود ندارد اما بحث مهریه کماکان وجود دارد و باید به زن پرداخت شود. و به عبارت دیگر عقد موقت ساقط کننده مهریه نیست. مگر اینکه زن طبق توافقی جداگانه مهریه خود را به مرد بخشیده باشد که در این صورت مطابق قوانین ابرا به دلیل اینکه ابرا یک عمل حقوقی یک جانبه است یگر نمی‌توان از آن رجوع کرد. و مهریه ابرا شده از گردن مرد ساقط میشود.

مطابق ماده 869 قانون مدنی: مهریه جز دیون مرد حساب می شود و از محل ترکه متوفی قابل پرداخت می باشد. پس این تصور اشتباه که  ردم جامعه فکر می‌کنند که بعد از اینکه شخصی فوت کرد ریه قابل پرداخت نمی‌باشد کاملاً اشتباه می‌باشد و مستند آن ماده ۸۶۹ قانون مدنی است. و مهریه باید از اموال مرد پوچ شده همانند سایر دیون پرداخت شود

شیوه مطالبه مهریه زن بعد از فوت شوهر 

وقتی که مرد فوت می‌شود ابتدا باید ترکه را تصفیه کرد و دیون ترکه را محاسبه کرد و اقدام به پرداخت آنها نمود. به جهت این موضوع دادگاه در صورتی که وراث او ترکه را قبول کنند و رد نکنند دیر تصویر ترکه می‌کند و وراث مکلفند که تمام دیون ترکه را پرداخت نمایند و همه بدهکاران را دعوت نمایند و بدهی آنها را صاف نماید. البته وراثی که ترکه را قبول نکرده‌اند مدیر ترک حساب نمی‌شوند و نمی‌توانند در ترکه دخل و تصرفی داشته باشند. بعد از اینکه تمام بدهی‌های شخص متوفی پرداخت شد اگر اموالی اعم از منقول یا غیرمنقول باقی ماند میان ورثه به نسبت سهم الارث آنها در قانون تقسیم می‌شود. 

البته گاهی ممکن است بعد از اینکه ترکه تقسیم شد شخص بدهکار دیگری از راه برسد و دین خود را مطالبه کند که در این صورت آیا تقسیم به هم می‌خورد؟ خیر تقسیم به هم نمی‌خورد و باطل نمی‌شود و فقط مطابق قانون امور حسبی و قانون مدنی همه وراث به نسبت سهم الاث خود نسبت به دین شخص بدهکار مدیون هستند و باید دین او را پرداخت نمایند.

مرد به ۲ صورت می‌تواند مهریه خود را بعد از فوت همسرش از او مطالبه نماید:

اگر عقد ازدواج دائم باشد و ازدواج ثبت شده باشد( زیرا مطابق قانون عقد ازدواج دائم باید ثبت شود ) به دلیل اینکه سند نکاحیه یک سند رسمی لازم الاجرا محسوب می‌شود و قبل از ازدواج ثبت شده است می‌تواند از طریق اجرای احکام ثبت مهریه خود را مطالبه نماید. که در این صورت زن می‌تواند مطابق ماده ۹۳ قانون ثبت اسناد و املاک کشور که بیان می‌دارد: کلیه اسناد رسمی راجع به معاملات املاک ثبت شده مستقلاً و بدون مراجعه به محاکم لازم الاجرا است و همچنین طبق ماده ۲ آیین نامه مفاد رسمی لازم الاجرا مطالبه نماید. کافیست که زن مدرک شناسایی خود را به علاوه گواهی انحصار وراثت و سند ازدواج را به دفترخانه ای که عقد ازدواج در آنجا شکل گرفته است ببرد و سردفتر بخواهد که اجراییه صادر نماید و به اداره ثبت محل بفرستد. اداره ثبت محل نیز تا مبلغ مهریه اگر اموالی به نام شوهر باشد مطالبه می‌کند و به نام زن میزند می‌تواند با مراجعه به دفتر اسناد رسمی سند رسمی مجزا بگیرد.

اما راه دوم مراجعه به دادگاه عمومی حقوقی جهت مطالبه مهریه است که در این صورت باید دادخواست خود را از طریق دفاتر خدمات قضایی به دادگاه بفرستد و خواسته دادخواست را مطالبه میزان مهریه که در سند ازدواج آمده است قرار دهد و در قسمت دلایل دادخواست نیز سند نکاحیه به علاوه موارد دیگر را درج نماید .

اما اگر ازدواج موقت باشد به دلیل اینکه مطابق قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ ازدواج موقت ثبت نمی‌شود فقط می‌تواند از طریق دادگاه‌های عمومی و یا دادگاه خانواده با ارائه دادخواست مهریه خود را مطالبه نمایند  نمی‌تواند از طریق اجرای ثبت مهریه خود را مطالبه کند.

خلاصه مطلب

در مقاله مهریه زن بعد از فوت شوهر  در خصوص مهریه به عنوان یک حق مالی در قانون صحبت کردیم و گفتیم که در چه شرایطی مرد باید مهریه زن را پرداخت کند و بیان کردیم که چون مهریه یک مورد مالی می‌باشد حتی بعد از اینکه مرد فوت کند زن می‌تواند مهریه خود را به عنوان یک حق مالی و طلب ممتاز از ترکه او و وراث مطالبه نماید. حتی اگر ترکه نیز تقسیم شده باشد باز هم زن می‌تواند مهریه خود را مطالبه نماید در این صورت هر یک از وراث به نسبت سهم الارث خود مکلف هستند مهریه را پرداخت نماید. همچنین شیوه مطالبه مهریه توسط زن بعد از فوت شوهر را بیان کردیم و گفتیم که زن می‌تواند از دو مرجع دادگاه و اداره ثبت یا دفتر ازدواج و طلاقی که ازدواج زنان شکل گرفته است مهریه خود را مطالبه نماید. همچنین بیان کردیم که در مواردی که عقد ازدواج ثبت نشده است نمی‌توان مهریه را از طریق اجرای ثبت مطالبه نمود و فقط باید از طریق دادگاه خانواده مطالبه کرد. در صورتی که همسر شما فوت کرده است و قصد مطالبه مهریه خود را از وراث ایشان یا ترکه همسرتان دارید با کلیک بر روی دکمه سبز رنگ پایین سایت با وکلای ما تماس بگیرید تا به شما کمک کنند.